W laboratorium lubimy proste eksperymenty, które można wykonać w każdym domu. Dzisiaj potrzebne będą tylko dwie rzeczy: kartka papieru i nożyczki (ewentualnie trochę wody).

Jak składanie papieru stało się sztuką?

Trwa Tydzień Bibliotek. Dziś udajemy się z wizytą na daleki wschód do Japonii. W tym już kilkaset lat temu rozwinęła się sztuka składania papieru – origami. 

Początków origami należy jednak szukać w Chinach. Właśnie tam ok. 600 r. n. e. powstała sztuka składania papieru, Podobnie, jak w przypadku wielu wynalazków o jej początkach zadecydował przypadek. Otóż tradycja chińska nakazywała oddawanie czci zmarłym. Często od grobów wraz z ciałem wkładano cenne przedmioty, głównie ceramikę. Niestety ich wartość okazywała się łakomym kąskiem dla złodziei. Splądrowane groby stały się przyczynkiem do zamiany drogich naczyń na ich papierowe odpowiedniki. 

Coraz większa wprawa w składaniu sprawiła, że papierowe cuda nie tylko chowano do grobów, ale chwalono się nimi i prezentowano w domach. Wraz z migracją mnichów buddyjskich origami trafiło z Chin do Japonii, gdzie zyskało na popularności i stało się elementem kultury. 

W kraju kwitnącej wiśni origami jest tak popularne, że stanowi oddzielny przedmiot. Od najmłodszych lat dzieci uczą się prawidłowego składania papieru i tworzenia niesamowitych kształtów. Kandydaci na uczelnie artystyczne przechodzą oddzielny egzamin z origami. 

Gdzie w tym wszystkim nauka?

Sztuka składania papieru origami jest doskonała podstawą do poznawania świata nauki. Dzięki niej rozwijamy myślenie przestrzenne i logiczne postępowanie zgodnie z instrukcją. 

Origami jest także doskonałym przykładem poznawania zasad geometrii. Papier często bowiem składa się wzdłuż osi symetrii. Często używanymi pojęciami są także bok, wierzchołek, prosta, baza trójkąt, kwadrat itp.

Origami to nie tylko papierowe dzieła sztuki. To także możliwość tworzenia przedmiotów użytkowych. Dziś pokażemy, jak z wykorzystaniem kartki papieru złożyć kubeczek. 

Co potrzebuję do zrobienia doświadczenia…

Kartki papieru – w kształcie kwadratu. W zależności od wielkości kubeczka kartka będzie większa lub mniejsza. 

Nożyczki – do wycięcia kwadratu,

Woda – wlejemy ją do kubka, by pokazać, że rzeczywiście może zastępować tradycyjną szklankę. 

Co muszę zrobić? 

Krok 1

Kartę papieru w kształcie kwadratu zginamy wzdłuż przekątnej. Powstanie nam trójkąt. Układamy go w taki sposób, aby przekątna (miejsce zgięcia) znajdowała się na dole. 

Krok 2

Chwytamy wierzchołek trójkąta znajdujący się przy podstawie (miejscu zgięcia) i przykładamy do znajdującego się po przeciwnej stronie boku. 

Krok 3

Chwytamy drugi wierzchołek trójkąta znajdujący się przy podstawie ( miejscu zgięcia) i przykładam go do znajdującego się po przeciwnej stronie boku. W ten sposób powstał nam pięciokąt. 

Krok 4

Nie przekręcaj pięciokąta i chwyć górny wierzchołek. Złożona wcześniej kartka sprawi, że będziesz miał dwa takie wierzchołki. Ten znajdujący się u góry odegnij do przodu. Dolny zagnij do tyłu. 

Krok 5

Włóż palec do środka. Twój kubek jest gotowy. Teraz możesz ostrożnie wlać do niego wody. Obserwuj co się dzieje. 

Instrukcja złożenia papierowego kubka może wydawać się skomplikowana. Zobaczcie poniższy film, a z pewnością uda się wam zrobić kubeczek. 

Laboratorium Profesorka Nerwosolka #9 – Papierowy kubek 

Co się stało? 

Przez pewien czas woda utrzymuje się w kubeczku. Dzięki zgięciu papieru sprawiliśmy, że woda nie miał gdzie się wylać. Zostawał więc w kubku. Dopiero w momencie, gdy papier nasiąknął wodą nie był w stanie utrzymać jej ciężaru i przerwał się. 

Widzimy, jak ze zwykłej kartki papieru można wykonać kubek na wodę. Podobne naczynie doskonale sprawdzi się jako pojemnik na frytki, popcorn czy paluszki. 

Zasady bezpieczeństwa 

Doświadczenie nie niesie ze sobą praktycznie żadnego niebezpieczeństwa. Co prawda można przeciąć się kartką papieru, ale zdarza się to bardzo rzadko. 

Podsumowanie

Pokazaliśmy dziś, jak za pomocą zwykłej kartki można stworzyć kubeczek. Dzięki rozwojowi techniki możecie przeczytać, zobaczyć i wykonać go sami. W tradycyjnej sztuce origami nie były tworzone żadne modele i schematy.  Mistrzowie sztuki ustnie przekazywali instrukcje na temat składania. Było to jedną z przyczyn bogatej różnorodności powstających form. Jedno niewłaściwe zgięcie nie przekreślało szansy na sukces, a wręcz przeciwnie było okazją do powstania nowej figury. Dlatego próbujcie, nie bójcie się składać papieru w różne kształty. Może wam również uda się stworzyć coś zupełnie nowego. 

Poniżej znajduje się link do filmu z tym doświadczeniem (otwiera się w nowej karcie): 

Laboratorium Profesorka Nerwosolka #9 – Papierowy kubek – origami